Trądzik pospolity – epidemiologia i przyczyny powstawania

Nie jesteś odosobniona – podobne dolegliwości doskwierają milionom Polek i Polaków w każdym wieku. Wielu z nich traci pewność siebie, zaszywa się w domu i zaczyna unikać przyjaciół. Ale nie warto się poddawać. Chcesz pozbyć się problemu? Poznaj wroga, czyli dowiedz się, jakie czynniki wywołują trądzik pospolity, a łatwiej zrozumiesz, jak z nim walczyć¹. 

Trądzik pospolity – problem każdego?

Myślisz, że trądzik pospolity to tylko problem nastolatków? Nic podobnego. Fakt, najczęściej rozwija się u młodzieży w okresie dojrzewania, ale występuje również u maluchów i dorosłych. Według danych epidemiologicznych przykre objawy mogą pojawić się właściwie w każdym wieku. Co prawda, ponad 80 proc. osób cierpi na dolegliwość między 11. a 30. rokiem życia, ale^1,3...

No właśnie, ale chorują również dzieci, które nie skończyły jeszcze 12. lat. Okazuje się, że przypadłość nie omija nawet maluszków. Choroba dotyka aż 20 proc. noworodków, które nieraz muszą zmagać się z nią jeszcze przez 2-3 lata. Przekroczyłaś próg dojrzałości i myślisz, że problem już cię nie dotyczy? Niestety, trądzik pospolity, zwany również (o, ironio) młodzieńczym, pojawia się u 8 proc. osób w wieku od 35. do 44. lat^1,2. 

Trądzik pospolity to przewlekły i dokuczliwy skórny, ale na szczęście zazwyczaj przebiega łagodnie i nie pozostawia po sobie trwałych śladów. Jednak w 15 proc. przypadków rozwijają się ciężkie postacie trądziku, którym towarzyszą blizny i przebarwienia¹. 

Jak powstaje trądzik?

Zastanawiasz się, jak powstaje trądzik? W ludzkiej skórze znajdują się specjalne gruczoły łojowe, które wydzielają łój (sebum) do mieszków włosowych. Kiedy sebum jest za dużo, a do tego zmienia się jego skład, ujście mieszka włosowego rogowacieje – tak powstaje czop, który zamyka „drogę ewakuacji” łoju. W rezultacie tworzy się zaskórnik, w którym gromadzą się tłuszcze i keratyna. Kiedy czop coraz bardziej wypełnia się wydzieliną, zwiększa nacisk na ścianki zablokowanego mieszka włosowego. Ścianki w końcu pękają, rozwija się ostry stan zapalny i pojawia się trądzik^2,3. Co wtedy widzisz w lustrze?

Przykre zmiany, popularnie zwane pryszczami, szpecą cerę. Trądzik pospolity objawia się w charakterystyczny sposób. Towarzyszą mu: zaskórniki (zamknięte i otwarte), grudki, krosty, guzki, pseudocysty i torbiele ropne, które rozwijają się w  okolicach łojotokowych, zwykle na twarzy i plecach².

Przyczyny trądziku pospolitego

Wiele czynników – pośrednio lub bezpośrednio – może przyczyniać się do rozwoju trądziku pospolitego. Specjaliści na pierwszym miejscu wymieniają właśnie wzmożone wydzielanie łoju. U nastolatków to efekt burzy hormonalnej, której doświadczają, a dokładniej: gwałtownego wzrostu produkcji hormonów płciowych (androgenów). U osób dojrzałych sprawa nie jest już tak oczywista i ustalenie podłoża dolegliwości przysparza lekarzom trudności. Uważa się, że przyczyn zmian trądzikowych u dorosłych można dopatrywać się w: predyspozycjach genetycznych, stresie, farmakoterapiach, a także zaburzeniach hormonalnych. Wyniki niektórych badań wykazują, że przykre objawy zaostrza palenie tytoniu i nieprawidłowa dieta, zwłaszcza bogata w produkty o wysokim indeksie glikemicznym^2,4. 

Nie lekceważ młodzieńczego trądziku, ponieważ wbrew pozorom nie jest to „tylko” defekt estetyczny. Dolegliwość często wywołuje uczucie wstydu, kompleksy, odbiera radość życia. Dokuczliwe zmiany zawężają krąg znajomych, przyczyniają się do obniżenia nastroju, a nawet do rozwoju zaburzeń depresyjnych³. Dlatego – zamiast ignorować i czekać, aż same miną – wypowiedz im wojnę! Pierwszym i najważniejszym krokiem będzie zarejestrowanie się do dermatologa, który fachowym okiem oceni objawy trądziku i podpowie ci, jak z nimi skutecznie walczyć.

dr n. med. Paweł Brzewski 

Bibliografia:

1. J. Szepietowski, M. Kapińska-Mrowiecka, A. Kaszuba, A. Langner, W. Placek, H. Wolska, Ł. Matusiak, Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie, Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, " Przegląd Dermatologiczny ” 2012, 99: 649–673, http://www.termedia.pl/Czasopismo/Przeglad_Dermatologiczny-56/Streszczenie-20040, dostęp: 9.02.2017
2. L. Marek, Trądzik, http://dermatologia.mp.pl/choroby/chorobyskory/74475,tradzik-pospolity, dostęp: 9.02.2017
3. K. Iwanek, Trądzik pospolity, „Lek w Polsce” vol 25 nr 01’15 (284), s. 35-41,  http://lekwpolsce.pl/download.php?dokid=54dc9ea33a367, dostęp: 9.02.2017
4. J. Szepietowski, M. Kapińska-Mrowiecka, A. Kaszuba, A. Langner, W. Placek, H. Wolska, Ł. Matusiak, Trądzik zwyczajny: patogeneza i leczenie, Konsensus Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego, " Przegląd Dermatologiczny " 2012, 99: 649–673, http://www.termedia.pl/Czasopismo/Przeglad_Dermatologiczny-56/Streszczenie-20040, dostęp: 9.02.2017